Vitalik Buterin nhấn mạnh: Web3 cần quyền riêng tư để phát triển

Trong bài blog mới nhất, Vitalik Buterin, nhà sáng lập Ethereum, khẳng định rằng quyền riêng tư không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà là nền tảng cho tự do cá nhân, ổn định xã hội và sự phát triển công nghệ. Khi các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và giao diện não-máy tính mở rộng khả năng thu thập và xử lý dữ liệu, những rủi ro đối với quyền riêng tư ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Tuy nhiên, Buterin tin tưởng rằng các công cụ tiên tiến như ZK-SNARKs (bằng chứng không kiến thức) và mã hóa đồng hình (FHE) có thể đảm bảo quyền riêng tư một cách đáng tin cậy, đồng thời thúc đẩy cộng đồng Web3 nỗ lực phát triển các tiêu chuẩn và giải pháp bảo mật để đối phó với xu hướng tập trung hóa đang gia tăng.

Quyền Riêng Tư Là Tự Do

Buterin lập luận rằng quyền riêng tư mang đến không gian để mỗi cá nhân sống theo ý muốn và mục tiêu của mình mà không phải lo sợ về cách hành động của họ bị đánh giá trong các “trò chơi xã hội” phức tạp, bao gồm áp lực từ chính trị, mạng xã hội hay các cơ chế thương mại. Ông chia sẻ câu chuyện cá nhân về việc bị ghi hình và lan truyền trên mạng mà không được đồng ý, nhấn mạnh rằng quyền riêng tư đặc biệt quan trọng với những người có hoàn cảnh khác biệt. Nếu không có quyền riêng tư, mọi hành động đều trở thành cuộc đấu tranh giữa lợi ích cá nhân và nhận thức của người khác, từ đó làm suy yếu tự do cá nhân.

Ngoài ra, Buterin cảnh báo rằng AI và các công nghệ tương lai, như giao diện não-máy tính, có thể xâm nhập sâu hơn vào đời sống cá nhân, thậm chí đọc được suy nghĩ của chúng ta. Nếu không có các biện pháp bảo vệ, quyền riêng tư sẽ tiếp tục bị đe dọa bởi các mô hình kinh doanh công nghệ dựa trên việc khai thác dữ liệu mà không cần sự đồng ý rõ ràng từ người dùng.

Vitalik Buterin nhấn mạnh: Web3 cần quyền riêng tư để phát triển

Quyền Riêng Tư Là Trật Tự Xã Hội

Buterin khẳng định quyền riêng tư không chỉ là một yếu tố bảo vệ cá nhân mà còn là nền tảng giữ gìn trật tự xã hội. Ông cho rằng các công cụ như bầu cử bí mật là minh chứng rõ ràng nhất, khi không có sự riêng tư, cử tri sẽ phải đối mặt với sự can thiệp từ bên ngoài như hối lộ hay đe dọa. Tương tự, quyền riêng tư cũng là yếu tố thiết yếu trong các hệ thống tư pháp và quản lý, giúp ngăn chặn sự thao túng và bảo vệ công lý.

Buterin cũng phản đối mạnh mẽ việc cho phép các cơ quan nhà nước truy cập dữ liệu thông qua các "cửa hậu." Ông cho rằng dữ liệu tập trung có thể dễ dàng bị xâm phạm, và nếu không được bảo vệ tốt, có thể rơi vào tay những chế độ không đáng tin cậy. Cách thức an toàn là giảm thiểu việc thu thập và lưu trữ dữ liệu tập trung, và đảm bảo rằng dữ liệu luôn được bảo vệ bằng các phương pháp mã hóa tiên tiến.

Quyền Riêng Tư Là Tiến Bộ Công Nghệ

Ngoài vai trò bảo vệ cá nhân, quyền riêng tư còn là động lực thúc đẩy sự tiến bộ công nghệ. Buterin nhắc đến các công nghệ mã hóa như ZK-SNARKs và FHE, cho phép chia sẻ dữ liệu mà không làm lộ thông tin cá nhân. Điều này đặc biệt quan trọng trong các lĩnh vực y tế cá nhân hóa, nơi dữ liệu sức khỏe nhạy cảm có thể giúp nâng cao chất lượng điều trị mà không xâm phạm quyền riêng tư.

Các giải pháp như Privacy Pools trong tài chính cũng giúp loại bỏ gian lận mà không cần đến biện pháp giám sát xâm phạm, bảo vệ quyền riêng tư mà vẫn đảm bảo tính minh bạch. Những bước tiến này mở ra cơ hội hợp tác quốc tế và thúc đẩy đổi mới công nghệ trong nhiều lĩnh vực.

Thách Thức và Tầm Nhìn Tương Lai

Buterin cảnh báo rằng quyền riêng tư có thể bị xói mòn nghiêm trọng trong tương lai, nhất là khi AI và các giao diện não-máy tính ngày càng phổ biến. Ông đề xuất các giải pháp như tính toán cục bộ để hạn chế việc truyền dữ liệu, sử dụng mã hóa để bảo vệ quyền riêng tư trong các tính toán từ xa, và yêu cầu các nhà sản xuất phần cứng cung cấp minh bạch để bảo vệ dữ liệu.

Cuối cùng, Buterin kêu gọi cộng đồng Web3 và các nhà phát triển công nghệ hợp tác xây dựng các công cụ mã nguồn mở và đáng tin cậy, để bảo vệ quyền riêng tư của mọi người. Trong thế giới ngày càng phụ thuộc vào dữ liệu, bảo vệ quyền riêng tư không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là chìa khóa để duy trì tự do và tiến bộ cho toàn xã hội.