Memecoin trên Solana: Mảnh đất màu mỡ cho các ‘cabals’ thao túng thị trường?

Khoảng hai năm trước, blockchain Solana chứng kiến sự bùng nổ memecoin, ban đầu có vẻ xuất phát tự nhiên. Tuy nhiên, hệ sinh thái này nhanh chóng thu hút sự quan tâm của những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn, bao gồm Donald Trump, Melania Trump và Javier Milei.

Những cái tên này đã giúp khuấy động thị trường memecoin, đồng thời làm nổi lên các nhóm kín kiểm soát một phần không nhỏ trong hệ sinh thái trị giá hàng tỷ USD.

Nhờ lợi thế này, những người trong cuộc dễ dàng thu về lợi nhuận khổng lồ, trong khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ thường rơi vào cảnh thua lỗ.

Lịch sử lặp lại trong thị trường crypto

Memecoin xuất hiện sau Bitcoin và bắt đầu phổ biến khi các nhà phát triển biến những meme vui nhộn thành tiền điện tử.

Trên Solana, Bonk là một trong những dự án đầu tiên thành công sau sự sụp đổ của FTX, khi các nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội sinh lời nhanh chóng.

Nhờ chi phí thấp và tốc độ giao dịch cao, Solana trở thành nền tảng ưa chuộng để ra mắt memecoin. Ngay cả các nhân vật như Trump và Melania cũng lựa chọn blockchain này, nhưng token của họ đã lao dốc ngay sau đó.

Một dự án gây tranh cãi khác là Libra – memecoin được Milei ủng hộ, cũng được phát hành trên Solana.

Theo Bloomberg, một mạng lưới chặt chẽ của những người sáng lập, nhà phát hành và nhà giao dịch đang thao túng thị trường memecoin, khiến nó trở thành một chu kỳ lặp lại trong thị trường crypto.

Những rủi ro dành cho nhà đầu tư nhỏ lẻ

Các nhà đầu tư gia nhập thị trường quá muộn thường gánh chịu tổn thất nặng nề.

Chẳng hạn, memecoin của Trump đã mất gần 85% giá trị, giảm từ 74 USD xuống 11 USD, trong khi token của Melania lao dốc 95% từ mức đỉnh 13,5 USD. Libra cũng không tránh khỏi tình trạng tương tự.

Theo Jordi Alexander, sự ra đời của memecoin từng được xem là công bằng hơn so với các token tiện ích do quỹ đầu tư kiểm soát. Nhưng thực tế, những người trong cuộc vẫn có lợi thế đáng kể.

Các KOL – những người nổi tiếng trên mạng xã hội – thường tham gia sớm vào dự án, nhận lượng lớn token với giá rẻ trước khi quảng bá rộng rãi.

Mặc dù một số dự án tuyên bố áp dụng mô hình “phát hành công bằng”, nhưng theo Mohamed Ezeldin, điều này hiếm khi thực sự diễn ra.

Cabals và những mánh khóe thao túng thị trường memecoin

Trong thế giới memecoin, “cabals” là thuật ngữ dùng để chỉ những nhóm đứng sau việc phát hành và thao túng giá của các token này. Những nhóm này đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối giữa những nhà sáng lập memecoin và các KOL (người có sức ảnh hưởng lớn), giúp họ thao túng thị trường để thu lợi khổng lồ.

Theo Joseph Edwards từ Enigma Securities, các cabals thường sử dụng các chiến thuật thao túng giá để tận dụng lòng tham của nhà đầu tư. Một trong những chiêu thức phổ biến nhất là pump-and-dump – tạo ra làn sóng FOMO, đẩy giá memecoin lên cao ngay sau khi ra mắt, rồi nhanh chóng bán tháo để thu lợi nhuận, khiến giá sụp đổ.

Một ví dụ điển hình là Kelsier Ventures của Hayden Davis, đơn vị đứng sau Libra. Edwards nhận xét:

“Các nhóm thanh khoản bí mật đã sử dụng chiến thuật này rất nhiều lần kể từ năm 2021. Họ đứng sau các đợt ra mắt token, và kịch bản cuối cùng luôn là một cú pump-and-dump.”

Ngoài ra, một chiến thuật khác được các cabals sử dụng là sniping, trong đó họ triển khai bot giao dịch để mua memecoin với giá thấp ngay khi ra mắt, sau đó xả hàng nhanh chóng để thu lời từ biến động giá.

Ví dụ, khi memecoin của Trump được tung ra, một số ví đã ngay lập tức thu mua lượng lớn token ở mức giá thấp nhất rồi xả hàng, khiến giá sụt giảm mạnh.

Sự phát triển của các nền tảng phát hành memecoin như Pump.fun và Meteora càng tạo điều kiện thuận lợi cho các cabals. Cả memecoin của Trump, Melania và Libra đều được phát hành thông qua Meteora.

Theo Mohamed Ezeldin từ Animoca Brands, những nền tảng này đang thúc đẩy tâm lý đầu cơ thay vì đầu tư dài hạn:

“Ngày nay, mọi người chỉ quan tâm đến việc kiếm lợi nhuận nhanh chóng mà không chú ý đến giá trị thực sự của dự án.”

Những rủi ro lớn đối với nhà đầu tư nhỏ lẻ

Vào tháng 2 vừa qua, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) đã đưa ra một tuyên bố quan trọng: memecoin không được xem là chứng khoán. Điều này đồng nghĩa với việc các dự án memecoin không phải tuân theo các quy định chặt chẽ của SEC và nhà đầu tư không được bảo vệ bởi luật chứng khoán liên bang.

Điều này đặt ra rủi ro lớn cho những người mua memecoin với hy vọng làm giàu nhanh chóng.

Cathie Wood, CEO Ark Investment Management, đã có một nhận xét thẳng thắn:

“Nhà đầu tư nhỏ lẻ phải tự chịu trách nhiệm cho quyết định của mình. Không có bài học nào tốt hơn việc mất tiền.”