Cuộc Cạnh Tranh Layer 1: Khi Ethereum Không Còn Là Lựa Chọn Duy Nhất

Trong suốt gần một thập kỷ, Ethereum từng là “xương sống” không thể thay thế của thế giới blockchain phi tập trung – là nơi hàng nghìn dự án xây dựng, các stablecoin lớn phát triển, và DeFi bùng nổ. Nhưng thời điểm hiện tại, thế độc tôn ấy đang dần suy yếu khi làn sóng các nền tảng Layer 1 mới liên tục nổi lên, tối ưu hơn về phí giao dịch, tốc độ và khả năng mở rộng.

Ethereum không sụp đổ. Nhưng rõ ràng, nó không còn là lựa chọn duy nhất.

Khi hệ sinh thái blockchain ngày càng phân mảnh

Thị trường Layer 1 đang bước vào giai đoạn trưởng thành với sự hiện diện mạnh mẽ của các tên tuổi như Solana, Avalanche, BNB Chain, Sui, Aptos, và gần đây là sự nổi lên của các blockchain mô-đun như Celestia và mạng L2 như Optimism, Base, Arbitrum.

Vì sao Ethereum đang bị thách thức?

1. Phí gas vẫn cao và khó dự đoán

Dù Ethereum đã chuyển sang cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS), nhưng phí giao dịch vẫn không ổn định. Trong các giai đoạn mạng lưới đông đúc, phí có thể tăng đột biến, gây khó khăn cho cả nhà phát triển lẫn người dùng cuối.

2. Khả năng mở rộng hạn chế

Ethereum Layer 1 xử lý khoảng 15–30 giao dịch/giây. Ngay cả với L2, độ trễ và vấn đề đồng bộ hóa vẫn chưa thể triệt tiêu hoàn toàn. Trong khi đó, Solana đạt hàng nghìn TPS, còn Avalanche có khả năng xử lý gần thời gian thực.

3. Trải nghiệm người dùng chưa thực sự liền mạch

Các blockchain mới ưu tiên tích hợp ví không cần seed phrase, SDK mạnh cho dev, cơ chế staking đơn giản và onboarding dễ dàng hơn nhiều so với Ethereum truyền thống.

Cơ hội cho các nhà đầu tư và công ty công nghệ blockchain

Sự cạnh tranh giữa các Layer 1 đang tạo ra một hệ sinh thái đa cực, giúp nhà đầu tư:

Đa dạng hóa danh mục tài sản :

Không còn cần phụ thuộc 100% vào ETH. Các token của các hệ sinh thái mới như SOL, AVAX, APT hay OP đang mang lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn trong giai đoạn tích lũy.

Tìm kiếm cơ hội đầu tư hạ tầng :

Những ai đầu tư vào Solana vào năm 2020 đã thấy lợi nhuận x10 chỉ trong một năm. Cơ hội tương tự có thể đến từ các nền tảng Layer 1 đang phát triển hoặc các chain chuyên biệt như modular blockchain hoặc appchain.

Xây dựng dự án linh hoạt hơn :

Các công ty xây dựng DApp hoặc dịch vụ Web3 nên cân nhắc hạ tầng phi Ethereum để tối ưu chi phí vận hành và thời gian triển khai.

Ethereum sẽ mất ngôi vương?

Không hẳn. Ethereum vẫn giữ lợi thế mạng lưới mạnh, cộng đồng dev đông đảo, và được các tổ chức tài chính lớn tin cậy. Nhưng nó sẽ không còn là lựa chọn “đương nhiên” như trước. Các nhà đầu tư thông minh cần nhìn nhận Ethereum như một phần trong bức tranh đa chuỗi – chứ không phải toàn bộ bức tranh.

Thị trường blockchain đang bước vào giai đoạn mới: đa chuỗi, cạnh tranh, và chuyên môn hóa. Ethereum không biến mất, nhưng vị trí "trung tâm quyền lực" của nó đang được chia sẻ với những kẻ thách thức mới – vốn nhanh hơn, rẻ hơn và tập trung vào trải nghiệm người dùng. Đây chính là thời điểm để các nhà đầu tư và doanh nghiệp đánh giá lại chiến lược chuỗi của mình một cách toàn diện và chủ động hơn.